انواع ترموستات

خرید ترموستات

ترموستات : قبل از خرید ترموستات باید بدانیم ترموستات چیست. یا کنترلر دما دستگاهی است که برای کنترل دما بدون دخالت اپراتوری گسترده استفاده می شود. کنترلر درون یک سیستم کنترل حرارت یک سنسور حرارتی از قبیل ترموکوپل یا سنسوری از خانواده RTD (از قبیل PT100 یا PT1000 و …) را به عنوان ورودی می پذیرد و مقدار حرارت واقعی (همانی که از سنسور حرارتی می گیرد) را با مقدار حرارت دلخواه یا تعیین شده مقایسه می کند. سپس یک خروجی تولید می کند.

مثال مناسبی از طرز کار کنترلر حرارتی را می توان سیستمی را در نظر گرفت که کنترلر ورودی خود را از سنسور حرارتی دریافت کرده و سپس یک خروجی به یک دستگاه کنترل دما می دهد. این دستگاه می تواند یک المنت حرارتی یا یک فن باشد (گرم کردن یا سرد کردن سیستم). کنترلر به صورت معمول تنها بخشی از سیستم کنترل حرارت است و برای انتخاب کنترلر مناسب کل سیستم باید آنالیز شود.

انواع مختلف کنترلر یا ترموستات

به صورت کلی سه نوع بنیادی کنترلر داریم، آن/آف (روشن/ خاموش یا قطع / وصل)، پروپرشنال (به معنی متناسب با) و مدل های PID (مخفف Proportional – Integral – Derivative) با توجه به سیستمی که قرار است کنترل شود اپراتور می تواند یک مدل یا دیگری را برای کنترل کردن پروسه استفاده کند.

کنترلر یا ترموستات On/Off

کنترلر On / Off ساده ترین نوع از دستگاه های کنترل حرارت هستند. خروجی این نوع دستگاه ها تنها شامل روشن / خاموش بوده

خرید ترموستات

خرید ترموستات

و خروجی دیگری (مثلا حالت وسط) ندارند. این سیستم تنها زمانی خروجی

خود را تغییر می دهد که حرارت (در واقع حرارتی که خود از سنسور حرارتی به عنوان ورودی دریافت می کند) از حد میزان تعیین شده بگذرد (بالا یا پایینتر از حد تعیین شده). از آنجایی که حرارت باید از حد میزان تعیین شده بالاتر یا پایینتر برود تا نوع خروجی کنترلر تغییر پیدا کند، پروسه حرارت تبدیل به یک چرخه پیوسته می شود که بالاتر و پایینتر از میزان تعیین شده در نوسان است.

در شرایطی که این چرخه با سرعت زیاد اتفاق بی افتد برای جلوگیری از وارد شدن صدمه به کنتاکتورها و دیگر ابزارها یک دیفرانسیل (On/Off Differential) یا hysteresis به اپراتورهای کنترلر اضافه می شود. با استفاده از این شیوه میزان دما باید از میزان تعیین شده به حد تعیین شده ای بالاتر یا پایینتر برود تا خروجی آن تغییر کند. این موضوع باعث می شود در صورتی که بالا یا پایین رفتن حرارت از میزان تعیین شده به سرعت اتفاق می افتد، خروجی سیستم سوئیچ های سریع و مداوم انجام ندهد.

توضیح مختصر درباره کنترلرهای مدل On/Off

به صورت کلی کنترلرهای مدل On/Off در مواردی استفاده می شوند که به کنترل دقیق احتیاجی نباشد، در سیستم‌هایی که نمی‌توانند قطع و وصل شدن انرژی به صورت مداوم را تحمل کنند، یا حجم سیستم به حدی بالا باشد که تغییر دما به صورت بسیار کند اتفاق بی افتد یا برای استفاده کردن برای هشدار دمایی (در مواردی که خروجی کنترلر به زنگ خطر وصل باشد). یک مدل مخصوص از کنترلر On/Off که برای هشدار حرارتی بکار می آید لیمیت کنترلر (Limit Controller) است. این کنترلر از یک رله قفل استفاده می کند که باید به صورت دستی ریست شود و برای مواردی استفاده می شود که در صورت تجاوز دما از حد مشخص شده کل سیستم خاموش شود.

ترموستات پروپرشنال (Proportional Control)

کنترلرهای پروپرشنال برای از بین بردن چرخه قطع / وصلی که در کنترلرهای On/Off به وجود می آید طراحی شده اند. یک کنترلر پروپرشنال در صورتی که حرارت ورودی آن به میزان تعیین شده نزدیک بشود مقدار میانگین انرژی (برق) را که سیستم حرارتی (مثلا المنت) را تغذیه میکند را کاهش می دهد. پایین آوردن نیروی دستگاه گرما زا باعث میشود که حرارت سیستم از حد تعیین شده تجاوز نکند بلکه به آن برسد و در همان دما آن را نگه دارد. این حرکت تناسبی را می توان با روشن و خاموش کردن در بازه زمانی مشخص نیز بدست آورد.

این “تناسب زمانی” میزان نسبی زمان روشن و زمان خاموش را برای تغییر دمای سیستم تغییر می دهد. تناسب دمایی در بازه ای در اطراف حرارت تعیین شده انجام می شود که به آن باند متناسب (Proportional Band) می گویند. خارج از این باند کنترلر مانند یک کنترلر On/Off ساده کار میکند با خروجی که یا روشن (پایین تر از باند) و یا خاموش (بالاتر از باند) است. اما وقتی حرارت سیستم درون باند تعیین شده قرار دارد خروجی به نسبت تفاوتی که دمای ورودی با دمای تعیین شده دارد شروع به روشن و خاموش شدن می کند.

ترموستات امگا

ترموستات امگا

در دمای تعیین شده (در واقع در وسط باند متناسب) تناسب روشن و خاموشی برابر با ۱:۱ است به این معنی که بازه زمانی روشن با بازه زمانی خاموش برابر خواهد بود. اگر حرارت از میزان تعیین شده دورتر باشد این تناسب زمانی بین روشن و خاموش با توجه به نیاز تغییر می کند. اگر دما پایینتر باشد خروجی زمان بیشتری به “روشن” میدهد و اگر بالاتر باشد زمان بیشتری به “خاموش” خواهد داد.

ترموستات آنالوگ

ترموستات آنالوگ نوعی دیگر از کنترلر می باشد. این نوع کنترلر از ترموستات های دیگر مکانیزم ساده تری داشته و اصولا قابلیت های کمتری دارند. هرچند از لحاظ قیمتی بسته به نوع کنترل ممکن است حتی از ترموستات های پر قابلیت دیجیتالی گرانتر هم باشند. این نوع کنترلر ها در انواع جیوه ای یا گازی موجود می باشند. استفاده از این نوع ممکن است در هزینه انرژی مصرفی باعث صرفه جویی شود. این موضوع می تواند نکته مثبتی در زمان انتخاب و خرید ترموستات باشد. همچنین در وسایل برقی ساده مانند سماور برقی کارایی دارند. برای اطلاعات بیشتر می توانید به صفحه ترموستات آنالوگ مراجعه فرمایید.

ترموستات PID

نوع سوم کنترلر ها بجز کنترل تناسبی (Proportional) دارای کنترل اینتگرالی (Integral) و اشتقاقی (Derivative) است که به اختصار به آن PID می گویند. این کنترلر کنترل تناسبی را در کنار دو تنظیمات دیگر قرار می دهد که باعث میشود که قطعه بتواند به صورت اتوماتیک خود را با تغییراتی که در سیستم اتفاق می افتد وقف دهد. این دو تنظیم، انتگرال و اشتقاقی، به صورت واحدهایی زمان محور بیان می شوند. آنها همچنین بر اساس نام های متقابلشان معرفی میشوند که به ترتیب RESET و RATE هستند. از اینجایی که قیمت کنترلرهای PID بالاست در زمان خرید ترموستات اگر قیمت ترموستات برای شما اهمیت بالایی دارد باید سعی کنید از مدل های غیر PID استفاده کنید.

سیستم کنترل حرارت PID
سیستم کنترل حرارت PIDسیستم کنترل حرارت PID

هر سه گزینه تناسبی، اینتگرالی و اشتقاقی باید برای سیستمی مشخص به صورت آزمایش و خطا تنظیم یا “کوک” شوند. این مدل بالاترین و با ثبات ترین مدل در میان کنترلرهای حرارتی است و برای سیستم‌هایی بسیار مناسب است که به طور نسبی دارای حجم کمی هستند. این سیستم ها به تغییرات انرژی به صورت سریع واکنش نشان می دهند. این مدل همچنین در سیستم‌هایی پیشنهاد می شود که حجم مواد مرتب عوض میشود و انتظار می رود که کنترلر بتواند با تغییرات مداومی که در دمای تعیین شده، میزان انرژی در دسترس، مقدار حجم کنترلی، رخ میدهد خود را وفق دهد.

سایزهای استاندارد ترموستات

ترموستات

ترموستات

از آنجایی که کنترلرهای حرارتی به طور معمول وارد پنل ابزار می شوند، پنل باید طبق اندازه کنترلر دما بریده شود. به منظور فراهم کردن شرایط تعویض میان کنترلرها، بسیاری از کنترلرها در سایزهای استاندارد DIN تولید می شوند. سایزهای DIN به صورت معمول استفاده می شوند را می توانید در عکس زیر ببینید {عکس بعدا اضافه میشه}

چگونه کنترلر را انتخاب کنیم ؟

کنترلر دما یکی از بخش های کل سیستم کنترل شما می باشد. و تمامی سیستم باید با دقت آنالیز شوند تا بتوان به درست قطعات مختلف آنها را انتخاب کرد. برای انتخاب و خرید ترموستات یا کنترلر چندین نکته را باید در نظر گرفت همه این انتخاب ها به نوع کاربری، بودجه و شرایط و دیگر فاکتورها بر می گردند. قطعاتی که در زیر نوشته شده اند تنها بخشی از قطعاتی هستند که در زمان درست کردن سیستم کنترل باید آنها را در نظر گرفت.

  •  مدل سنسور ورودی (ترموکوپل یا RTD) و رنج دمایی
  • مدل خروجی مورد نیاز (رله الکترومکانیکی، SSR، خروجی آنالوگ)
  • الگوریتم کنترلی مورد نیاز (روشن/خاموش، پروپورشنال، PID)
  • تعداد و مدل های خروجی (گرما، سرما، آژیر، محدود کردن و …)

اگر در مورد انتخاب کنترلر حرارتی (و همچنین کل سیستم کنترل) خود تردید دارید می توانید با مشاورین گروه ژرمن الکتریک تماس گرفته تا شما را با توجه با نوع کاربری، بودجه و شرایط دیگر راهنمایی کرده و بهترین کنترلر حرارتی را به شما پیشنهاد بدهیم.

تابلو برق و ترموستات
تابلو برق و ترموستات

نوشتن را شروع کنید و اینتر را بزنید